Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα Δέρματος

Ακανθοκυτταρικό Καρκίνωμα Δέρματος

  • Ορισμός
  • Αιτιολογία
  • Διάγνωση
  • Θεραπεία

Ορισμός

Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα του δέρματος είναι ο δεύτερος πιο συχνός τύπος καρκίνου του δέρματος. Υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες καρκίνου του δέρματος: το μελάνωμα και οι μη-μελανωτικοί καρκίνοι του δέρματος. Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα ανήκει στους μη-μελανωτικούς καρκίνους του δέρματος και είναι ο δεύτερος πιο συνηθισμένος τύπος καρκίνου του δέρματος. Έχει χειρότερη πρόγνωση από το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα αλλά καλύτερη από το μελάνωμα.

Αιτιολογία

Η υπερέκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία (ΥΑ) αποτελεί την κύρια αιτία πρόκλησης μη-μελανωτικών  καρκίνων του δέρματος. Η ΥΑ προέρχεται από τον ήλιο, καθώς επίσης και από τα τεχνητά κρεβάτια ηλιοθεραπείας. Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο σώμα, αλλά είναι συνηθισμένο σε περιοχές που εκτίθενται στον ήλιο, όπως το πρόσωπο, η κεφαλή, ο τράχηλος και τα αυτιά. Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα επηρεάζει κυρίως άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα που καίγονται εύκολα και μαυρίζουν δύσκολα στον ήλιο. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί σε περιοχές εγκαυμάτων, χρόνιων τραυματικών ελκών και περιοχές που έχουν προηγουμένως ακτινοβοληθεί (π.χ., ακτινοθεραπεία).

Οι παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση ακανθοκυτταρικού καρκινώματος περιλαμβάνουν:

  • Ανοσοκαταστολή (HIV+, λευχαιμία, λέμφωμα, λήψη μεθοτρεξάτης ή αζαθειοπρίνης, κλπ.).
  • Μεταμόσχευση οργάνων (νεφρά, ήπατα, πάγκρεας, κλπ.).
  • Άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα που καίγονται εύκολα και μαυρίζουν δύσκολα στον ήλιο.
  • Αυτοί που έχουν ιστορικό υψηλής έκθεσης στον ήλιο (π.χ. ψαράδες, αγρότες).
  • Άτομα που κάνουν τακτικά ηλιοθεραπεία.
  • Άτομα που έχουν προηγούμενο ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα.
  • Δερματικές παθήσεις όπως ο αλβινισμός ή το μελαγχρωματικό ξηρόδερμα.

Διάγνωση

Η κλινική εμφάνιση αυτών των βλαβών είναι συνήθως αρκετή για τη διάγνωση. Ο γιατρός σας θα σας παραπέμψει στον Στοματικό & Γναθοπροσωπικό χειρουργό για οποιαδήποτε βλάβη ή αλλοίωση στο πρόσωπό σας. Η κλινική εξέταση και η χρήση δερμοσκοπίου (παρατήρηση της βλάβης με ένα ειδικό μεγεθυντικό φακό) είναι συχνά αρκετές για να διαγνώσουν τη βλάβη.

Τα ακανθοκυτταρικά καρκινώματα μπορεί να διαφέρουν σημαντικά στην εμφάνισή τους, αλλά συνήθως εμφανίζονται με έλκος με επηρμένα χείλη που δεν επουλώνεται και αιμορραγεί επανειλημμένα. Αν δεν αντιμετωπιστούν, τα καρκινώματα αυτά μπορεί να μεγαλώσουν και εν τέλει να καταστρέψουν παρακείμενες δομές. Σπάνια, μπορεί να χρειαστεί βιοψία επιβεβαίωση  της διάγνωσης.

Θεραπεία

Τα ακανθοκυτταρικά καρκινώματα μπορεί να ιαθούν με την κατάλληλη θεραπεία, αλλά κάποιες φορές είναι επιθετικά και μπορεί να δώσουν περιοχικές (λεμφογενείς) ή και απομακρυσμένες (αιματογενείς) μεταστάσεις. Στην περίπτωση των ακανθοκυτταρικών καρκινωμάτων του προσώπου οι λεμφογενείς μεταστάσεις αφορούν συνήθως σε τραχηλικού ή ενδοπαρωτιδικούς λεμφαδένες.

Η θεραπεία μπορεί να είναι δύσκολη και πολύπλοκη όταν τα ακανθοκυτταρικά καρκινώματα εμφανίζονται σε ανατομικά και αισθητικά ευαίσθητες περιοχές, όπως το πρόσωπο. Ο χειρουργός σας θα αφαιρέσει πλήρως τον καρκίνο του δέρματος και θα αποκαταστήσει το χειρουργικό έλλειμα με στόχο το καλύτερο δυνατό αισθητικό αποτέλεσμα.

Η χειρουργική εξαίρεση είναι η θεραπεία πρώτης γραμμής για ακανθοκυτταρικά καρκινώματα. Άλλες επιλογές θεραπείας μπορεί να χρησιμοποιηθούν μόνο όταν η χειρουργική εξαίρεση δεν είναι δυνατή.

Η χειρουργική εξαίρεση με προκαθορισμένο χειρουργικό όριο αποτελεί την κύρια θεραπεία για τους μη-μελανώτικούς καρκίνους του δέρματος. Περιλαμβάνει την αφαίρεση του καρκινικού όγκου και μέρους του υγιούς περιβάλλοντος δέρματος (περίπου 3-4 χιλ., ανάλογα με τον τύπο και την ανατομική περιοχή). Το χειρουργείο γίνεται συνήθως υπό τοπική αναισθησία. Αφού αφαιρεθεί ο καρκίνος, ο χειρουργός θα αποκαταστήσει το χειρουργικό έλλειμα. Αυτό μπορεί είτε με απλή συρραφή, αλλά στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, όταν πρόκειται για το πρόσωπο, απαιτείται πιο πολύπλοκη αποκατάσταση για να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αισθητικό αποτέλεσμα. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με δερματικά μοσχεύματα είτε με τοπικούς / περιοχικούς κρημνούς

Τοπικοί κρημνοί

Οι τοπικοί δερματικοί κρημνοί αφορούν την μεταφορά δέρματος από περιοχές δίπλα στην βλάβη, με έναν γεωμετρικό τρόπο, προκειμένου να διευκολυνθεί η συρραφή του τραύματος χωρίς τάση και να τοποθετηθούν οι ουλές στις λιγότερο ορατές περιοχές (ιδιαίτερα σημαντικό όταν πρόκειται για το πρόσωπο). Υπάρχουν αρκετοί τύποι τοπικών δερματικών κρημνών δέρματος, και ο χειρουργός σας θα συζητήσει όλες τις επιλογές μαζί σας.

Δερματικά Μοσχεύματα

Ένα δερματικό μόσχευμα είναι ένα κομμάτι δέρματος που λαμβάνεται από ένα μέρος του σώματος και μεταφέρεται στην περιοχή του χειρουργικού ελλείματος. Το δερματικό μόσχευμα ανακτά σταδιακά αιματική παροχή από τους υποκείμενους ιστούς.

Το δερματικό μόσχευμα μπορεί να είναι ολικού πάχους (περιλαμβάνει την επιδερμίδα και όλα τα στρώματα του δέρματος) ή μερικού πάχους (περιλαμβάνει την επιδερμίδα και τμήμα της δέρματος). Ή δότρια χώρα ενός δερματικού μοσχεύματος μερικού πάχους (συνήθως από το εσωτερικό μπράτσο, τον μηρό ή τον γλουτό), αφήνει μια ομοιόμορφη περιοχή που επουλώνεται μόνη της σε λίγες εβδομάδες. Αντίθετα, η λήψη ενός δερματικού μοσχεύματος ολικού πάχους επιτρέπει το συρραφή της δότριας χώρας κατά πρώτο σκοπό. Τα μοσχεύματα ολικού πάχους χρησιμοποιούνται συνήθως στη χειρουργική αποκατάσταση του δέρματος του προσώπου. Οι δότριες περιοχές περιλαμβάνουν την κοιλιά, τον μηρό, τον τράχηλο, και τις περιοχές γύρω από το αυτί και το μέτωπο.

Περιστασιακά, αυτά μοσχεύματα μπορεί να είναι σύνθετα. Χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία πολύπλοκων ελλειμμάτων (π.χ. μετά την αφαίρεση ενός δερματικού καρκίνου από τη μύτη). Τα σύνθετα μοσχεύματα περιλαμβάνουν όλα τα στρώματα του δέρματος, το λίπος και, μερικές φορές, τον υποκείμενο χόνδρο από την δότρια χώρα.

Τραχηλικός λεμφαδενικός καθαρισμός: Αφαίρεση των λεμφαδένων στον λαιμό. Αυτό γίνεται όταν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί ή έχει υψηλή πιθανότητα να έχει εξαπλωθεί σε μικροσκοπικό επίπεδο. Η επέμβαση αυτή παρέχει επίσης πρόσβαση στα αιμοφόρα αγγεία του τραχήλου που θα χρησιμοποιηθούν σαν δότρια αγγεία για τη μικροαγγειακή αποκατάσταση με ελεύθερους κρημνούς. Όταν το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα του προσώπου ή της κεφαλής έχει δώσει μεταστάσεις τον τράχηλο ή στην παρωτίδα, χρειάζεται τραχηλικός λεμφαδενικός καθαρισμός που συνδυάζεται με ολική παρωτιδεκτομή.

Άλλες μορφές θεραπείας περιλαμβάνουν:

  • Ακτινοθεραπεία: Η χειρουργική εκτομή και η ακτινοθεραπεία είναι οι δύο μέθοδοι με ισχυρή επιστημονική τεκμηρίωση της αποτελεσματικότητας τους στη θεραπεία των ακανθοκυτταρικών καρκινωμάτων. Ωστόσο, η ακτινοθεραπεία είναι ακριβή και χρονοβόρα, και διατίθεται κυρίως για ασθενείς που δεν μπορούν να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση.
  • Απόξεση και καυτηριασμός (εξάχνωση).
  • Συνδυασμός χειρουργικής και ακτινοθεραπείας: Σε προχωρημένα στάδια και δύσκολες περιπτώσεις ακανθοκυτταρικού καρκίνου του δέρματος, χρησιμοποιείται συνδυασμός χειρουργικής και ακτινοθεραπείας. Αυτό ενδείκνυται όταν η νόσος έχει εξαπλωθεί στους τραχηλικούς λεμφαδένες.

Η θεραπεία θα εξαρτηθεί από τον τύπο, το μέγεθος και την ανατομική περιοχή του ακανθοκυτταρικού καρκινώματος. Δεδομένου ότι ο καρκίνος του δέρματος του προσώπου βρίσκεται σε μια δύσκολη περιοχή του σώματος, η θεραπεία σας πρέπει να πραγματοποιείται από έναν χειρουργό που έχει εμπειρία στην αφαίρεση τέτοιων βλαβών και στην αποκατάσταση του χειρουργικού ελλείμματος.

Χρήσιμοι σύνδεσμοι