Τραύμα Προσωπικού και Σπλαγχνικού Κρανίου
Τα τραύματα στο πρόσωπο και στην κεφαλή είναι πολύ συχνά και η αντιμετώπιση τους είναι δύσκολη και απαιτητική. Η διαπροσωπική βία (κυρίως σχετιζόμενη με υπερκατανάλωση αλκοόλ), οι τραυματισμοί από αθλητικές δραστηριότητες, πτώσεις και τροχαία ατυχήματα συνθέτουν το μεγαλύτερο μέρος των τραυμάτων στο πρόσωπο. Τα τραύματα αυτά μπορεί να είναι απομονωμένα ή να αποτελούν μέρος της κατάστασης ενός πολυτραυματία (ιδίως μετά από τροχαία ατυχήματα).
Η αξιολόγηση και η διάγνωση των τραυμάτων στο κρανίο και το πρόσωπο πρέπει να γίνονται στο πλαίσιο του ATLS αμέσως όταν ο ασθενής παρουσιάζεται στο τμήμα ατυχημάτων και επειγόντων περιστατικών. Ασθενείς με κρανιοπροσωπικά τραύματα πρέπει να αξιολογηθούν από ειδικό Στοματικό & Γναθοπροσωπικό Χειρουργό. Αδυναμία διάγνωσης και έγκαιρης αντιμετώπισης ενός κρανιοπροσωπικού κατάγματος μπορεί να οδηγήσει σε μακροπρόθεσμη ή μόνιμη αναπηρία.
Κλινική Εικόνα
Οι ασθενείς με κρανιοπροσωπικά τραύματα παρουσιάζονται συνήθως τα Σαββατοκύριακα και Δευτέρα πρωί. Η αρχική αξιολόγηση πρέπει να ακολουθεί τις προτεινόμενες κατευθυντήριες γραμμές του Advanced Trauma Life Support (ATLS). Ο κίνδυνος από απόφραξη του αεραγωγού, σοβαρή αιμορραγία και απώλεια όρασης είναι τα βασικά θέματα που πρέπει να εξεταστούν αρχικά στην αξιολόγηση των τραυμάτων στο κρανίο και το πρόσωπο.
Συχνά, τα τραύματα στο κρανίο και το πρόσωπο συνδυάζονται με εγκεφαλικό τραύμα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διάσειση, αμνησία, ναυτία, μετατραυματικό πονοκέφαλο ή ζάλη. Η σοβαρότητα αυτής της κατάστασης μπορεί να αξιολογηθεί χρησιμοποιώντας το Glasgow Coma Score (GCS). Είναι κρίσιμο να αντιμετωπίζεται επαρκώς οποιοδήποτε είδος τραυματισμού που επηρεάζει το GCS προτού αντιμετωπιστεί οποιοδήποτε τραύμα στο πρόσωπο.
Τα κρανιοπροσωπικά τραύματα διαιρούνται σε τραυματισμούς μαλακών ιστών και οστικά τραύματα (κατάγματα).
Τραυματισμοί Μαλακών Ιστών
Αυτοί αφορούν σε θλαστικά τραύματα του δέρματος του προσώπου, του κεφαλιού και του τραχήλου. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να εξακριβωθεί εάν υπάρχουν εν τω βάθει τραυματισμοί του τραχήλου, οι οποίοι χρήζουν επείγουσας χειρουργικής διερεύνησης, πριν από την όποια χειρουργική θεραπεία άλλων θλαστικών τραυμάτων.
Τα ανωτέρω θλαστικά τραύματα μπορεί να οδηγήσουν σε βλάβη σημαντικών ανατομικών δομών (προσωπικό νεύρο, παρωτιδικός πόρος, δακρυϊκοί πόροι). Βλάβη σε οποιαδήποτε από τα πιο πάνω απαιτεί εξειδικευμένες επεμβάσεις μικροχειρουργικής από ειδικό Στοματικό & Γναθοπροσωπικό Χειρουργό. Τα θλαστικά τραύματα του προσώπου πρέπει να αντιμετωπίζονται τάχιστα και με ακρίβεια, διαφορετικά μπορεί να οδηγήσουν σε μακροπρόθεσμα αισθητικά και λειτουργικά προβλήματα. Οποιοδήποτε ξένο σώμα (π.χ. γυαλί) πρέπει να αφαιρείται προσεκτικά από την πληγή, η οποία πρέπει να καθαρίζεται επιμελώς, και να νεαροποιηθεί πριν τη συρραφή. Το πρόσωπο έχει εξαιρετική αιμάτωση, η οποία επιτρέπει εξαιρετική επούλωση των πληγών, εφόσον η συρραφή είναι ακριβής. Χρειάζεται επίσης προφύλαξη κατά του τετάνου και αντιβιοτική κάλυψη.
Περιστασιακά, οι τραυματισμοί των μαλακών ιστών μπορεί να είναι αποτέλεσμα δαγκωμάτων σκύλων, άλλων ζώων ή και ανθρώπων. Αυτές οι περιπτώσεις απαιτούν εξαιρετικά επίμονο και προσεχτικό χειρουργικό καθαρισμό, καθώς και εκτομή και αφαίρεση ιστών αμφιβόλου ζωτικότητας, καθώς είναι επιρρεπείς σε ανθεκτικές (και εν τω βάθει) λοιμώξεις.
Οστικοί Τραυματισμοί – Κατάγματα στο Πρόσωπο
Κάθε οστό του προσώπου μπορεί να υποστεί κάταγμα. Τα κατάγματα είναι συχνότερα στην κάτω γνάθο, στα ζυγωματικά και στα ρινικά οστά. Με την πρόοδο και την εξέλιξη στην ανοικτή ανάταξη και εσωτερική οστεοσύνθεση, η θεραπεία και η αποκατάσταση των ανωτέρω καταγμάτων είναι ταχεία και ακριβής.
Κατάγματα Ρινικών Οστών
Τα κατάγματα των ρινικών οστών (μύτης) είναι τα πιο συνηθισμένα κατάγματα στο πρόσωπο. Η κύρια αιτία είναι η διαπροσωπική βία. Τα κατάγματα αυτά προκαλούν σημαντικό οίδημα (πρήξιμο) που μπορεί να καλύψει οποιαδήποτε παραμόρφωση της μύτης. Τα παραμελημένα κατάγματα της μύτης μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντική παραμόρφωση (“rugby nose”). Μερικές φορές, τα κατάγματα της μύτης μπορούν να συνυπάρχουν με κατάγματα ηθμοειδούς (“ρινοηθμοειδικά κατάγματα ”). Αυτοί οι τραυματισμοί είναι πολύπλοκοι και απαιτούν συχνά ανοικτή χειρουργική επέμβαση.
Κλινική Εξέταση
Ο Στοματικός & Γναθοπροσωπικός Χειρουργός θα εξετάσει τη μύτη σας ελέγχοντας τη συμμετρία και οποιαδήποτε κινητικότητα των ρινικών οστών. Μπορεί να υπάρχει οίδημα και ρινική αιμορραγία. Σε κάποιες περιπτώσεις παρατηρείται συλλογή αίματος κάτω από τον βλεννογόνο του ρινικού διαφράγματος (αιμάτωμα) που μπορεί να καταστρέψει το χόνδρο του διαφράγματος και απαιτεί άμεση διάνοιξη και παροχέτευση.
Διαγνωστικές Εξετάσεις
Η κλινική εξέταση συνήθως είναι αρκετή και οι απλές ακτινογραφίες συνήθως δεν προσφέρουν κάτι επιπλέον στην διάγνωση.
Θεραπεία
Η απλή κλειστή ανάταξη υπό τοπική αναισθησία είναι συνήθως αρκετή για την αντιμετώπιση απλών ρινικών καταγμάτων. Αυτή πρέπει να γίνεται αμέσως μετά το τραυματισμό. Ωστόσο, αν έχουν περάσει 6 ή περισσότερες ώρες, συνήθως το οίδημα (πρήξιμο) περιπλέκει και κάνει δύσκολη την ακριβή αξιολόγηση της ανάταξης. Σε αυτήν την περίπτωση, ο χειρουργός σας θα περιμένει 5-7 ημέρες πριν τη θεραπεία, ώστε το πρήξιμο να έχει υποχωρήσει. Σε πιο περίπλοκα κατάγματα ρινικών οστών, μπορεί να απαιτηθεί ανοικτή χειρουργική επέμβαση κάτω από γενική αναισθησία και η χρήση ρινικού νάρθηκα για 2 εβδομάδες.
Κατάγματα της κάτω γνάθου
Τα κατάγματα της κάτω γνάθου είναι πολύ συνηθισμένα. Ο ασθενής εμφανίζει αλλοίωση της οδοντικής σύγκλεισης (“τα δόντια μου δεν ταιριάζουν σωστά”) και σημαντικό πόνο στην περιοχή του κατάγματος.
Συνήθως, η κάτω γνάθος σπάει σε δύο σημεία. Αυτά είναι συνήθως το σημείο της άμεσης πρόσκρουσης και ένα 2ο κάταγμα σε σημείο αντίθετο από αυτό (έμμεσο). Σε περίπτωση χτυπήματος στο κέντρο της κάτω γνάθου (γένειο), η έμμεση δύναμη μεταφέρεται στις κροταφογναθικές αρθρώσεις και μπορεί να προκαλέσει κάταγμα ενός ή και των δύο κονδύλων της κάτω γνάθου.
Εάν τα κατάγματα κονδύλου της κάτω γνάθου δεν διαγνωσθούν (κάτι που δεν είναι σπάνιο φαινόμενο) μπορεί να οδηγήσουν σε μακροχρόνιο πόνο, μειωμένο άνοιγμα του στόματος και κροταφογναθική δυσλειτουργία . Πρέπει να υπάρχει υψηλό επίπεδο υποψίας και να ληφθεί υπόψη ο μηχανισμός του τραυματισμού.
Ιδανικά, τα κατάγματα της κάτω γνάθου πρέπει να αντιμετωπίζονται εντός 48 ωρών από την παρουσίαση.
Κλινική Εξέταση
Η αναγνώριση των καταγμάτων της κάτω γνάθου είναι συνήθως απλή. Ο Στοματικός & Γναθοπροσωπικός Χειρουργός σας θα εξετάσει την κάτω γνάθο για σημεία ορατής (η μη) παραμόρφωσης, πόνου, κινητικότητας, οίδημα, απώλεια δοντιών, αιμάτωμα και αλλοίωση της οδοντικής σύγκλεισης (τα δόντια δεν ταιριάζουν όπως πρέπει). Η εξέταση μπορεί να προκαλέσει σημαντικό πόνο. Τα κατάγματα της κάτω γνάθου μπορούν να τραυματίσουν το κάτω γναθικό νεύρο (ή τη συνέχειά του, το γενειακό νεύρο) και αυτό θα προκαλέσει απώλεια αισθητικότητας στο κάτω χείλος και στο πηγούνι.
Διαγνωστικές Εξετάσεις
Ο απλό ακτινογραφικός έλεγχος (πανοραμική ακτινογραφία – ορθοπαντομογράφημα OPG και προσθοπίσθια ακτινογραφία κάτω γνάθου PA) συνήθως είναι αρκετός για τη διάγνωση των καταγμάτων της κάτω γνάθου.
Θεραπεία
Τα κατάγματα της κάτω γνάθου θεωρούνται ανοικτά κατάγματα και πρέπει να αντιμετωπίζονται εντός 48 ωρών για να αποφευχθεί η μόλυνση η/και οστεομυελίτιδα. Συνιστάται προληπτική αντιβιοτική αγωγή.
Η συντριπτική πλειονότητα των καταγμάτων της κάτω γνάθου αντιμετωπίζεται με ανοικτή ανάταξη και εσωτερική οστεοσύνθεση με μικροπλάκες τιτανίου.
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η χειρουργική προσπέλαση στο κάταγμα γίνεται μέσω ενδοστοματικής τομής. Μερικές φορές, μπορεί να πρέπει να γίνει μια μικρή δερματική τομή στο μάγουλο για να επιτραπεί η είσοδος εργαλείων οστεοσύνθεσης. Για τα κατάγματα του κονδύλου, μπορεί να χρειαστεί να γίνει δερματική τομή μπροστά από το αυτί. Πολύ σπάνια, σε επιπλεγμένα κατάγματα, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική προσπέλαση μέσω δερματικής τομής στον τράχηλο. Ο χειρουργό σας θα συζητήσει και θα εξηγήσει λεπτομερώς τα βήματα της θεραπείας μαζί σας. Οι μικροπλάκες τιτανίου που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των καταγμάτων σας δεν χρειάζεται να αφαιρεθούν. Δεν ενεργοποιούν το συναγερμό στο αεροδρόμιο. Μπορεί, ωστόσο, να χαλαρώσουν ή να επιμολυνθούν μετά από αρκετά χρόνια και τότε μπορεί να χρειαστεί να αφαιρεθούν. Η αφαίρεση τους γίνεται με μια απλή χειρουργική επέμβαση.
Αποφύγετε την έντονη άσκηση, την ανύψωση βαρών, και τα αθλήματα για 4 εβδομάδες. Πρέπει να είστε σε μαλακή δίαιτα για το ίδιο χρονικό διάστημα. Οι πιο πάνω οδηγίες είναι ζωτικής σημασίας για την ανάρρωση μετά την αντιμετώπιση των καταγμάτων της κάτω γνάθου. Κάποιες φορές, η οδοντική σας σύγκλιση (ο τρόπος που κλείνετε τα δόντια σας) πρέπει να καθοδηγηθεί για λίγες μέρες, χρησιμοποιώντας ελαστική έλξη.
Κατάγματα Ζυγωματικού
Τα κατάγματα του ζυγωματικού οστού είναι πολύ συχνά. Το ζυγωματικό οστό αποτελεί μέρος του οφθαλμικού κόγχου, επομένως τα περισσότερα κατάγματα ζυγωματικών οστών περιλαμβάνουν τον οφθαλμικό κόγχο, εκτός από τις περιπτώσεις απομονωμένων καταγμάτων ζυγωματικού τόξου. Τα κατάγματα ζυγωματικού συνήθως είναι αποτέλεσμα χτυπήματος (π.χ. γροθιάς) στο μάγουλο.
Κλινική Εξέταση
Η αρχική αξιολόγηση αυτών των τραυματισμών πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνει εξέταση του οφθαλμού. Κατ’ ελάχιστο, αυτή η εξέταση πρέπει να περιλαμβάνει την όραση, αντανακλαστικά φωτός, και αξιολόγηση των κινήσεων του οφθαλμού, καθώς και οπτικά πεδία.
Ένας οφθαλμίατρος και ένας Στοματικός & Γναθοπροσωπικός Χειρουργός πρέπει να εξετάσουν αμέσως κάθε απότομη μείωση της όρασης σε ασθενείς με κατάγματα ζυγωματικού. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε οπισθοβολβικό αιμάτωμα, το οποίο απαιτεί άμεση αγωγή για να αποφευχθεί μόνιμη τύφλωση. Τα πρώτα σημάδια αυτής της κατάστασης περιλαμβάνουν την αδυναμία αντίληψης του κόκκινου χρώματος, πόνο κατά την κίνηση του ματιού, πρόπτωση (αίσθηση ότι το μάτι «βγαίνει» προς τα έξω από τον οφθαλμικό κόγχο) και μείωση της όρασης.
Μετά την αντιμετώπιση οποιουδήποτε οξέος οφθαλμικού προβλήματος, θα γίνει λεπτομερής εξέταση του προσώπου. Ο χειρουργός σας θα ψηλαφήσει τον σκελετό του προσώπου για αισθητές σημεία οστικής παρεκτόπισης, θα ελέγξει τις κινήσεις των ματιών σας (οι οφθαλμοκινητικοί μύες μπορεί να έχουν εγκλωβιστεί από τα οστικά άκρα του κατάγματος – αυτό μπορεί να εμφανιστεί ως διπλωπία, «βλέπω διπλά») και θα ψηλαφήσει το μάγουλό σας για σημεία περιορισμένης αισθητικότητας/αναισθησίας. Αυτό είναι συνηθισμένο, καθώς το υποκόγχιο νεύρο συνήθως τραυματίζεται στα κατάγματα ζυγωματικού. Η αναισθησία αφορά το μάγουλο, την μύτη, το άνω χείλος και τα άνω δόντια στην πλευρά του κατάγματος.
Στα παρεκτοπισμένα κατάγματα ζυγωματικού, συνήθως υπάρχει ασυμμετρία προσώπου. Το μάγουλο στην πλευρά του κατάγματος φαίνεται ότι «βυθίζεται». Ο χειρουργός σας θα αξιολογήσει αυτό το εύρημα, στεκόμενος πίσω από εσάς, τοποθετώντας ένα δείκτη στο κάθε μάγουλο και συγκρίνοντας με αυτό τον τρόπο τη συμμετρία του προσώπου σας.
Κάποιες φορές, το άνοιγμα του στόματος μπορεί να είναι περιορισμένο, εάν το κάταγμα του ζυγωματικού (ιδίως το ζυγωματικό τόξο) επηρεάζει την κινητικότητα της κάτω γνάθου.
Το περιοφθαλμικό οίδημα (πρήξιμο γύρω από το μάτι) είναι πολύ συνηθισμένο σε κατάγματα ζυγωματικού και μπορεί να είναι αυξηθεί σημαντικά εάν ο ασθενής φυσάει τη μύτη του. Οι ασθενείς με υποψία για κάταγμα ζυγωματικού δεν πρέπει να φυσήξουν τη μύτη τους και να αποφεύγουν τα αεροπορικά ταξίδια για τουλάχιστον 2 εβδομάδες. Η αιμορραγία του επιπεφυκώτα (κόκκινα μάτια) είναι ένα επίσης χαρακτηριστικό των καταγμάτων του ζυγωματικού οστού.
Διαγνωστικές Εξετάσεις
Συνήθως, απλές ακτινογραφίες (υποπωγωνοβρεγματικές προβολές OM από διάφορες γωνίες, επίσης γνωστές ως “προσωπικές ακτινογραφίες”) μπορούν να δείξουν το κάταγμα. Ωστόσο, η πιο ακριβής απεικονιστική μέθοδος είναι η αξονική τομογραφία αξονικές, στεφανιαίες και οβελιαίες προβολές, με λεπτές τομές <1 χιλιοστών.
Θεραπεία
Συνήθως, η χειρουργική αγωγή καθυστερεί για 5-7 ημέρες για να επιτραπεί η υποχώρηση του οιδήματος, όμως αυτό δεν είναι υποχρεωτικό. Στην πραγματικότητα, το οίδημα (πρήξιμο) οφείλεται στο κάταγμα, το οποίο (κάταγμα) όταν αναταχθεί και σταθεροποιηθεί, βοηθά στην υποχώρηση του οιδήματος. Η χειρουργική θεραπεία των καταγμάτων του ζυγωματικού οστού περιλαμβάνει την ακριβή ανάταξη τους στην σωστή ανατομική τους θέση και την εσωτερική οστεοσύνθεση με μικροπλάκες τιτανίου.
Ο χειρουργός σας μπορεί να χρειαστεί να κάνει μια μικρή δερματική τομή στον κρόταφο σας, ώστε να μπορέσει να εισάγει το εργαλείο ανάταξης και να ανυψώσει το ζυγωματικό στη σωστή θέση. Στη συνέχεια, θα προσπελάσει τα σημεία του κατάγματος και θα τοποθετήσει μικροπλάκες τιτανίου για την εσωτερική οστεοσύνθεση του κατάγματος. Μπορεί να χρειαστεί δερματική τομή στο άνω και/ή κάτω βλέφαρο ή ακόμα και ενδοστοματική τομή. Όπως και στα κατάγματα της κάτω γνάθου, οι μικροπλάκες τιτανίου δεν χρειάζεται να αφαιρεθούν.
Κατάγματα Οφθαλμικού Κόγχου
Τα κατάγματα του οφθαλμικού κόγχου συνήθως συμβαίνουν σε συνδυασμό με τα κατάγματα ζυγωματικού οστού, αλλά μπορεί να είναι και απομονωμένα. Τα κατάγματα αυτά προκαλούνται συνήθως μετά από άμεσο χτύπημα στον οφθαλμικό κόγχο (για παράδειγμα με μπάλα τένις, κρίκετ, χόκεϊ).
Η λεπτομερής αξιολόγηση του οφθαλμού είναι ζωτικής σημασίας σε αυτά τα τραύματα (όπως περιγράφεται παραπάνω για τα κατάγματα ζυγωματικού).
Κλινική Εξέταση
Ο Στοματικός & Γναθοπροσωπικός Χειρουργός θα εξετάσει και θα αποκλείσει οξέα οφθαλμικά προβλήματα. Σημεία κατάγματος οφθαλμικού κόγχου είναι η αιμορραγία επιπεφυκώτα και το περιοφθαλμικό οίδημα η/και αιμάτωμα. Οι κινήσεις του ματιού σας θα εξεταστούν για διπλωπία («τα βλέπω διπλά») και το μάγουλο σας για σημεία περιορισμένης αισθητικότητας/αναισθησίας. Αυτό είναι συνηθισμένο, καθώς το υποκόγχιο νεύρο συνήθως τραυματίζεται στα κατάγματα ζυγωματικού. Η αναισθησία αφορά το μάγουλο, την μύτη, το άνω χείλος και τα άνω δόντια στην πλευρά του κατάγματος. Πολύ σπάνια, ο ασθενής ενδέχεται να μην είναι σε θέση να κινήσει το μάτι καθόλου. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι τα οστικά άκρα του κατάγματος εμποδίζουν την κίνηση των οφθαλμικών μυών. Το φαινόμενο αυτό είναι πιο συχνό σε παιδιά και νέους ενήλικες και παρουσιάζεται με ναυτία, έμετο και βραδυκαρδία. Οι εγκλωβισμένοι οφθαλμοκινητικοί μύες πρέπει να απελευθερωθούν το συντομότερο δυνατό, για να αποφευχθεί η μόνιμη τους βλάβη.
Εάν τα κατάγματα του οφθαλμικού κόγχου δεν αντιμετωπιστούν σωστά, μπορεί να οδηγήσουν σε ενοφθαλμο («βυθισμένο μάτι»), (το μάτι είναι χαμηλότερα από ό, τι θα έπρεπε) και μόνιμη διπλωπία («τα βλέπω διπλά»)
Διαγνωστικές Εξετάσεις
Η πιο ακριβής απεικονιστική μέθοδος είναι η αξονική τομογραφία αξονικές, στεφανιαίες και οβελιαίες προβολές, με λεπτές τομές <1 χιλιοστών
Θεραπεία
Τα οξέα περιστατικά που θέτουν σε κίνδυνο την όραση (όπως το οπισθοβολβικό αιμάτωμα) πρέπει να αντιμετωπιστούν αμέσως και τα κατάγματα με εγκλωβισμό των οφθαλμοκινητικών μυών εντός 24-48 ωρών. Τα υπόλοιπα τραύματα μπορούν να αντιμετωπιστούν 1-2 εβδομάδες μετά το συμβάν, για να επιτραπεί η υποχώρηση του οιδήματος. Όπως και στα κατάγματα ζυγωματικών οστών, οι ασθενείς με κατάγματα του οφθαλμικού κόγχου δεν πρέπει να φυσούν τη μύτη τους.
Ορισμένα κατάγματα του οφθαλμικού κόγχου μπορεί να αντιμετωπιστούν συντηρητικά. Ο χειρουργός σας θα συζητήσει τις επιλογές μαζί σας.
Κατάγματα άνω γνάθου
Τα κατάγματα της άνω γνάθου και του μέσου προσώπου δημιουργούνται κατά μήκος αδύναμων οστικών περιοχών στον σκελετό του μέσου προσώπου, όπως προτάθηκε αρχικά από τον LeFort. Μπορεί να είναι απομονωμένα στην άνω γνάθο (LeFort I), πυραμιδικά και να περιλαμβάνουν τα ρινικά οστά (LeFort II) ή να περιλαμβάνουν τους οφθαλμικούς κόγχους, τα ζυγωματικά και γενικά όλο το μέσο πρόσωπο (LeFort III). Ωστόσο, τα περισσότερα κατάγματα δεν ακολουθούν τα πρότυπα της κατάταξης LeFort και παρουσιάζονται σε συνδυασμούς.
Κλινική Εξέταση
Τα κατάγματα της άνω γνάθου και του μέσου τριτημορίου του προσώπου παρουσιάζουν πολύ σημαντικό οίδημα (πρήξιμο) του προσώπου, δισκοειδές πεπλατυσμένο πρόσωπο, αμφοτερόπλευρη αιμορραγία επιπεφυκώτα και περιοφθαλμικό αιμάτωμα. Η άνω γνάθος παρουσιάζει παθολογική κινητικότητα. Ο χειρουργός σας θα ελέγξει αυτό το σημείο, σταθεροποιώντας το κεφάλι του ασθενούς βάζοντας το ένα του χέρι στο μέτωπο και κινώντας την άνω γνάθο στόμα με το άλλο χέρι. Οι ασθενείς παραπονούνται για διαταραχή της οδοντικής σύγκλεισης (“τα δόντια μου δεν κλείνουν καλά ”) και αμφοτερόπλευρη διαταραχή αισθητικότητας του υποκογχίου νεύρου. Μπορεί να υπάρχει αιμορραγία μέσα από τη μύτη (επίσταξη), που κάποιες φορές μπορεί να είναι εντυπωσιακή.
Διαγνωστικές Εξετάσεις
Η πιο ακριβής απεικονιστική μέθοδος είναι η αξονική τομογραφία αξονικές, στεφανιαίες και οβελιαίες προβολές, με λεπτές τομές <1 χιλιοστών
Θεραπεία
Η ενδεδειγμένη αγωγή για τα κατάγματα άνω γνάθου και μέσου τριτημορίου του προσώπου είναι ανοικτή ανάταξη και εσωτερική οστεοσύνθεση με μικροπλάκες τιτανίου. Ο χειρουργός σας θα προσπελάσει και θα ανατάξει το κάταγμα και θα το στερεώσει σε συγκεκριμένους πυλώνες (οστικές αντηρίδες) που υποστηρίζουν το πρόσωπο. Ο στόχος είναι η αποκατάσταση του ύψους και του πλάτους του προσώπου και η διόρθωση της οδοντικής συγκλείσεως (που συνήθως είναι εύκολη αν η ανάταξη του κατάγματος γίνει στο σωστό ανατομικό επίπεδο). Οι οστικές αντηρίδες περιλαμβάνουν:
- Ζυγωματικά Τόξα
- Πλάγιες Ρινικές Αποφύσεις Άνω Γνάθου
- Μετωποζυγωματική Αντηρίδα (ZF)
- Ζυγωματογναθιαία αντηρίδα
- Υπερώα
Η εσωτερική οστεοσύνθεση ακολουθεί τις ίδιες αρχές με τα κατάγματα της κάτω γνάθου, με τη χρήση μικροπλακών τιτανίου. Ωστόσο, το προφίλ των πλακών στο μέσο τριτημόριο του προσώπου είναι συνήθως χαμηλότερο (λεπτότερες και μικρότερες πλάκες).
Ολοπροσωπικά Κατάγματα
Τα ολοπροσωπικά κατάγματα του προσώπου είναι μια συνδυασμένη εκδοχή όλων των προαναφερθέντων καταγμάτων και συνήθως αντιπροσωπεύουν το αποτέλεσμα μιας σημαντικής κάκωσης (π.χ. τροχαίο ατύχημα). Συνήθως συνοδεύονται από άλλα τραύματα που μπορεί να απειλήσουν τη ζωή και ως τέτοια, η αρχική τους αξιολόγηση και διαχείριση πρέπει να γίνεται σύμφωνα με το ATLS. Η θεραπεία των ολοπροσωπικών καταγμάτων ακολουθεί μετά την αντιμετώπιση των τραυμάτων που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή του ασθενούς. Η θεραπεία είναι η ανοικτή ανάταξη και εσωτερική οστεοσύνθεση με μικροπλάκες τιτανίου. Η φιλοσοφία πίσω από αυτήν την αγωγή δεν είναι διαφορετική από τη δημιουργία ενός δύσκολου παζλ.
Οι βασικές αρχές στην αντιμετώπιση αυτών των καταγμάτων είναι:
- Επαρκής χειρουργική προσπέλαση και έκθεση του κατάγματος
- Ανοικτή ανάταξη και εσωτερική οστεοσύνθεση με τρόπο που να αποκαθιστά το ύψος, το πλάτος και το βάθος του προσώπου (συνήθως ο χειρουργός ξεκινά από την κορυφή προς τα κάτω)
- Αποκατάσταση της οδοντικής συγκλείσεως
- Σεβασμός και επανασύνδεση των μαλακών ιστών του προσώπου
Η χειρουργική προσπέλαση είναι πολύ σημαντική σε αυτά τα πολύπλοκα και δύσκολα κατάγματα. Ένας στεφανιαίος δερματικός κρανιακός κρημνός F2, F10 προσφέρει εξαιρετική πρόσβαση σε πολλές περιοχές του άνω και μέσου τριτημορίου του προσώπου
Αντιμετώπιση επειγόντων τραυμάτων προσώπου
Οπισθοβολβική Αιμορραγία
Η οπισθοβολβική αιμορραγία είναι μια ακραία κατάσταση που μπορεί να προκληθεί μετά από τραύμα στο ζυγωματικού, οφθαλμικού κόγχου ή μεσου τριτημορίου του προσώπου. Όπως υποδηλώνει το όνομά της, οφείλεται σε αιμορραγία πίσω από τον οφθαλμό. Είναι ουσιαστικά σύνδρομο διαμερίσματος του οφθαλμικού κόγχου. Κλινικά σημεία περιλαμβάνουν πρόπτωση (αίσθηση ότι το μάτι «βγαίνει» προς τα έξω από τον οφθαλμικό κόγχο), εκχύμωση, οφθαλμοπληγία (αδυναμία κίνησης του οφθαλμού) και απώλεια οπτικής οξύτητας. Ένα πρώιμο σημάδι περιλαμβάνει την αδυναμία του ασθενούς να ξεχωρίσει και να δει το κόκκινο χρώμα. Η κατάσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε με αναστρέψιμη ισχαιμία του οπτικού νεύρου σε λιγότερο από 2 ώρες και απαιτεί άμεση αγωγή. Η αρχική ιατρική αγωγή περιλαμβάνει ακεταζολαμίδη και στεροειδή, αλλά η τελική αγωγή είναι η χειρουργική αποσυμπίεση με τομή του έξω κανθού (lateral canthotomy)
Κάταγμα «λευκού» οφθαλμού (white eye)
Τα κατάγματα του οφθαλμικού κόγχου χωρίς αιμορραγία επιπεφυκώτα και με ελάχιστο ή καθόλου οίδημα (‘trapdoor fractures’) συχνά παραμελούνται και αυτό οδηγεί σε σημαντική μακροπρόθεσμη δυσλειτουργία για τους ασθενείς. Συνήθως συμβαίνουν σε παιδιά και νέους ενήλικες και ενδέχεται να μην είναι κλινικά εμφανή. Η παθογνωμονική τριάδα αυτού του τραυματισμού είναι ο επώδυνος περιορισμός της κίνησης του ματιού, η βραδυκαρδία με ναυτία και περιστασιακό εμετό. Αυτό οφείλεται στην ενεργοποίηση του οφθαλμοκαρδιακού αντανακλαστικού λόγω του εγκλωβισμού του μαλακού ιστού/κάτω ορθού μυός στη γραμμή του κατάγματος. Δεν υπάρχει αιμορραγία επιπεφυκώτα και το μάτι φαίνεται λευκό (χωρίς αιμάτωμα).
Αυτοί οι τραυματισμοί πρέπει να αντιμετωπίζονται εντός 48 ωρών αλλιώς μπορεί να προκύψει μόνιμος περιορισμός της κινητικότητας του οφθαλμού. Η αγωγή (όταν αναγνωριστεί το πρόβλημα) είναι χειρουργική εξερεύνηση του οφθαλμικού κόγχου και αποσυμπίεση των εγκλωβισμένων μαλακών ιστών. Το κάταγμα είναι συνήθως μικρό και συχνά δεν απαιτεί σημαντική ανάταξη. Ο χειρουργός σας θα προσπελάσει το κάταγμα μέσω μιας τομής στο εσωτερικό βλέφαρο (δια του επιπεφυκώτα).