Καρκίνος του θυρεοειδούς αδένα

Επισκόπηση

Ο θυρεοειδής αδένας είναι ένας ενδοκρινής αδένας που παράγει ορμόνες που ελέγχουν τον μεταβολισμό σας. Ο θυρεοειδής αδένας βρίσκεται στη βάση του λαιμού, πάνω από την τραχεία. Έχει δύο λοβούς, οι οποίοι συνδέονται με τον ισθμό.

Ο θυρεοειδής αδένας παράγει τις ορμόνες Θυροξίνη (T4) και Τριωδοθυρονίνη (T3). Αυτές οι ορμόνες περιλαμβάνουν ιώδιο, το οποίο συνήθως λαμβάνετε με την τροφή σας. Το σώμα σας διαθέτει ένα εσωτερικό σύστημα ισορροπίας, για να αποφευχθεί η υπερβολική ή ελλιπής παραγωγή αυτών των ορμονών. Αυτό ελέγχεται κεντρικά από άλλον αδένα μέσα στον εγκέφαλό σας, που ονομάζεται υπόφυση. Η υπόφυση παράγει τη “Διεγερτική Θυρεοειδική Ορμόνη” (TSH), η οποία ελέγχει το θυρεοειδή αδένα με ένα απλό μηχανισμό αρνητικής ανατροφοδότησης.

Οποιαδήποτε ανωμαλία στην παραγωγή των ορμονών του θυρεοειδούς μπορεί να οδηγήσει σε υποθυρεοειδισμό ή υπερθυρεοειδισμό. Ο υπερθυρεοειδισμός είναι η κατάσταση όπου ο θυρεοειδής αδένας παράγει υπερβολικές ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών (ή, στην περίπτωση που παίρνετε υπερβολικές ποσότητες χαπιών θυροειδούς ορμόνης). Συνήθως θα νιώθετε υπερδραστήριοι, με αυξημένη όρεξη, αυξημένο μεταβολισμό, ταχυκαρδίες, αϋπνία και μπορεί να παρατηρήσετε απώλεια βάρους. Αν έχετε υποθυρεοειδισμό, θα νιώθετε κουρασμένοι, αδρανείς και μπορεί να παίρνετε εύκολα βάρος. Αυτές οι καταστάσεις πρέπει να εξεταστούν και να αντιμετωπιστούν από τον ενδοκρινολόγο σας.

Καρκίνος του θυρεοειδούς

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι σπάνιος, αλλά η επίπτωση του αυξάνεται λόγω της εύρεσης μικρών καρκίνων σε υπερηχογραφήματα ρουτίνας του θυρεοειδούς. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ο καρκίνος του θυρεοειδούς αναπτύσσεται αργά και έχει εξαιρετική πρόγνωση.

Συμπτώματα

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ασθενής είναι απολύτως ασυμπτωματικός και ο καρκίνος του θυρεοειδούς ανακαλύπτεται ως μέρος υπερηχογραφικής εξέτασης του θυρεοειδούς.

Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • Διόγκωση τραχήλου
  • Δυσκολία στον κατάποση
  • Δυσκολία στην αναπνοή
  • Αλλαγές στη φωνή

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς συνήθως δεν επηρεάζει την παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών.

Διάγνωση

Ο χειρουργός κεφαλής & τραχήλου σας θα σας εξετάσει και θα πάρει ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό. Θα ψηλαφίσει τον τράχηλο σας για όζους και μάζες. Οι όζοι του θυρεοειδούς μετακινούνται κατά την κατάποση. Αυτό είναι μια καλή ένδειξη για τον χειρουργό σας ότι η μάζα στον λαιμό σας προέρχεται από τον θυρεοειδή αδένα.

Απεικονιστικός Έλεγχος

  • Υπερηχογράφημα: Αυτή είναι η διαγνωστική εξέταση πρώτης γραμμής για όζους του θυρεοειδούς. Χρησιμοποιείται μια συσκευή υπερήχων η οποία αναπαράγει μια εικόνα του θυρεοειδούς αδένα και των όζων. Οι όζοι ταξινομούνται χρησιμοποιώντας την ταξινόμηση U (1-5). Οι πιθανότητες να έχετε καρκίνο του θυρεοειδούς αυξάνονται όσο πιο κοντά είστε στο U5.
  • Βιοψία Λεπτής Βελόνας (FNA):Αυτή είναι μια μορφή βιοψίας, αλλά αντί για δείγμα ιστού, ο χειρουργός (ή ο ακτινολόγος) λαμβάνει μερικά κύτταρα με τη βοήθεια μιας σύριγγας και μιας βελόνας. Τα κύτταρα εξετάζονται κάτω από το μικροσκόπιο για να διαπιστωθεί εάν είναι ανώμαλα. Συνήθως γίνεται υπό την καθοδήγηση υπερηχου. Οι όζοι ταξινομούνται χρησιμοποιώντας την ταξινόμηση Thy (1-5). Οι πιθανότητες να έχετε καρκίνο του θυρεοειδούς αυξάνονται όσο πιο κοντά είστε στο Thy5.
  • Σπανίως, σε περιπτώσεις επιβεβαιωμένου καρκίνου του θυρεοειδούς, μπορεί να χρειαστεί να πραγματοποιηθεί αξονική τομογραφία (CT) τραχήλου και/ή μαγνητική τομογραφία (MRI) κεφαλής & τραχήλου.

Τύποι καρκίνου του θυρεοειδούς

Υπάρχουν τέσσερις τύποι καρκίνου του θυρεοειδούς:

  • Θηλώδες (ο πιο κοινός τύπος, πιο συνηθισμένος σε νεαρές γυναίκες)
  • Θυλακιώδες (λιγότερο συνηθισμένος τύπος, πιο συνηθισμένος στους ηλικιωμένους)
  • Μυελώδης (σπάνιος τύπος, μερικές φορές οικογενής)
  • Αναπλαστικός (πολύ σπάνιος, πιο συνηθισμένος στους ηλικιωμένους και τις γυναίκες, πολύ κακή πρόγνωση – ανίατος)

Οι θηλώδεις και οι θυλακιώδεις καρκίνοι είναι γνωστοί ως “διαφοροποιημένοι καρκίνοι του θυρεοειδούς” και ανταποκρίνονται στη θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο, επειδή μοιάζουν και λειτουργούν όπως τα φυσιολογικά κύτταρα του θυρεοειδούς και αφομοιώνουν το ιώδιο.

Αιτιολογία

Η αιτία του καρκίνου του θυρεοειδούς δεν είναι γνωστή. Η προηγούμενη έκθεση σε ραδιενεργά υλικά ή ακτινοθεραπεία τραχήλου, θεωρούνται παράγοντες κινδύνου. Η επίπτωση του καρκίνου του θυρεοειδούς αυξήθηκε σημαντικά 15 χρόνια μετά την καταστροφή του ραδιενεργού εργοστασίου Τσερνομπίλ.

Θεραπεία

Η κύρια θεραπεία για τον καρκίνο του θυρεοειδούς είναι η χειρουργική. Αυτή ακολουθείται με θεραπεία από ραδιενεργό ιώδιο. Ενίοτε, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ακτινοθεραπεία και ορμονοθεραπεία, αλλά αυτό συνήθως γίνεται για προχωρημένη νόσο.

Η πρόγνωση είναι εξαιρετική, με πάνω από 90% πιθανότητα ίασης. Ακόμη και στις περιπτώσεις απομακρυσμένης μεταστατικής νόσου (που είναι σπάνια), υπάρχει πολύ καλή πιθανότητα ελέγχου της νόσου.

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς μπορεί να υποτροπιάσει και να επανέλθει ανά πάσα στιγμή στη ζωή. Επομένως, η μακροπρόθεσμη παρακολούθηση είναι σημαντική. Η πρόγνωση παραμένει καλή, ακόμη και για την υποτροπιάζουσα νόσο.

Η εξαίρεση είναι ο αναπλαστικός τύπος του καρκίνου του θυρεοειδούς, που είναι ανίατος και έχει μέση επιβίωση μερικών μηνών.

Όλοι οι ασθενείς που έχουν διαγνωσθεί με καρκίνο του θυρεοειδούς θα συζητηθούν στο αρμόδιο ογκολογικό συμβούλιο.

Χειρουργικές Τεχνικές

Η χειρουργική είναι η πρώτη γραμμή θεραπείας για τον καρκίνο του θυρεοειδούς. Ενίοτε (π.χ., σε περιπτώσεις Thy3f) η χειρουργική μπορεί να είναι ταυτόχρονα διαγνωστική και θεραπευτική.

Μπορεί να σας αφαιρεθεί μόνο ένας από τους δύο λοβούς – αυτό ονομάζεται λοβεκτομή. Εάν αφαιρεθεί όλος ο θυρεοειδής αδένας, η διαδικασία ονομάζεται ολική θυρεοειδεκτομή. Μετά την επέμβαση, ο ιστοπαθολόγος εξετάζει το δείγμα κάτω από το μικροσκόπιο.

Η επέμβαση γίνεται υπό γενική αναισθησία. Ο χειρουργός κεφαλής & τραχήλου θα κάνει μια τομή στο μπροστινό μέρος του τραχήλου, χρησιμοποιώντας μια κατάλληλη πτυχή του δέρματός σας. Στη συνέχεια, θα εντοπίσει το θυρεοειδή αδένα σας και θα αφαιρέσει είτε το μισό από αυτόν (λοβεκτομή) είτε όλον τον θυρεοειδή αδένα (ολική θυρεοειδεκτομή), ανάλογα με το μέγεθος και τον τύπο του καρκίνου. Η επέμβαση γίνεται χρησιμοποιώντας έναν νευροδιεγέρτη για την προστασία του παλίνδρομου λαρυγγικού νεύρου – ένα νεύρο που είναι εξαιρετικά χρήσιμο για τη φωνή και την αναπνοή σας. Μετά την αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα, ο χειρουργός θα ράψει το τραύμα – το κοσμητικό αποτέλεσμα είναι συνήθως εξαιρετικό.

Εάν η επέμβαση είναι λοβεκτομή, μπορεί να επιστρέψετε σπίτι την ίδια ημέρα. Στις περιπτώσεις ολική θυρεοειδεκτομή, μπορεί να χρειαστεί να μείνετε στο νοσοκομείο για 24-48 ώρες, και αυτό οφείλεται κυρίως στην ανάγκη να παρακολουθηθούν τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα σας.

Πιθανές επιπλοκές

Όπως κάθε άλλη χειρουργική επέμβαση, η θυρεοειδεκτομή έχει δυνητικούς κινδύνους. Ο χειρουργός σας θα συζητήσει αυτούς τους κινδύνους πριν από τη χειρουργική σας επέμβαση, ώστε να μπορέσετε να δώσετε την πληροφορημένη συγκατάθεση σας, ζυγίζοντας τα πιθανά οφέλη τηςεπέμβασης  έναντι των κινδύνων.

Οι πιο συνήθεις επιπλοκές είναι:

  • Τραυματισμός του παλίνδρομου λαρυγγικού νεύρου: Γίνεται κάθε προσπάθεια να διατηρηθεί αυτό το νεύρο ανέπαφο. Ωστόσο, μερικές φορές μπορεί να συμβεί προσωρινή ιεροπραξία και αυτό έχει ως αποτέλεσμα η φωνή σας να ακούγεται αδύναμη. Αυτό βελτιώνεται και επιλύεται με τον χρόνο.
  • Πόνος
  • Αιμορραγία
  • Λοίμωξη
  • Βλάβη των παραθυρεοειδών αδένων: Οι παραθυρεοειδείς αδένες ελέγχουν τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα σας. Συνήθως υπάρχουν 4 από αυτούς τους αδένες. Στις περιπτώσεις ολικής θυρεοειδεκτομής, η βλάβη ή η αφαίρεση αυτών των αδένων σημαίνει ότι μπορεί να χρειαστεί να λάβετε συμπληρώματα ασβεστίου, αλλά συνήθως αυτό συμβαίνει μόνο για σύντομο χρονικό διάστημα.

Μετά από ολική θυρεοειδεκτομή, θα χρειαστείτε θεραπεία υποκατάστασης με θυροξίνη

Θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο

Αυτή η θεραπεία στην λήψη μιας ραδιενεργού ταμπλέτας ιωδίου. Το ιώδιο αφομοιώνεται από τον θυρεοειδή αδένα. Το ραδιενεργό ιώδιο χρησιμοποιείται στον διαφοροποιημένο καρκίνο του θυρεοειδούς (θηλώδεις και θυλακιώδεις καρκίνοι).

Η μικρή δόση ακτινοβολίας που προσφέρει το ραδιενεργό ιώδιο συγκεντρώνεται στα καρκινικά κύτταρα του θυρεοειδούς και τα καταστρέφει.

Παρακολούθηση

Θα παρακολουθείστε τόσο από τον ενδοκρινολόγο όσο και από τον χειρουργό κεφαλής & τραχήλου. Μια σημαντική εξέταση αίματος που ίσως χρειαστείτε είναι η μέτρηση της θυρεοσφαιρίνης. Αυτή είναι μια πρωτεΐνη που παράγεται τόσο από φυσιολογικά κύτταρα του θυρεοειδούς όσο και από καρκινικά κύτταρα του θυρεοειδούς (συνήθως θηλώδεις και θυλακιώδεις καρκίνοι).

Μετά τη χειρουργική επέμβαση και τη θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο, το επίπεδο της θυρεοσφαιρίνης είναι συνήθως πολύ χαμηλό. Εάν το ποσό της θυρεοσφαιρίνης στο αίμα βρεθεί υψηλό, αυτό είναι ένδειξη υποτροπής της νόσου και ενδέχεται να απαιτηθεί περαιτέρω θεραπεία. Η θυρεοσφαιρίνη μετριέται τουλάχιστον μια φορά το χρόνο.